Lerarenopleidingen Science en Wiskunde/Rekenen

Kennisbasis techniek vakdidactiek

Kies het onderdeel van de kennisbasis waarvoor u op zoek bent naar relevante artikelen.
Er ontvouwt zich een submenu van dat onderdeel, met daarin de domeinen en thema’s zoals u die zult herkennen uit uw handboek.

Downloads

1.1 Leren van vaardigheden
1.2 Werken aan begripsontwikkeling bij leerlingen
1.3 Differentiatiemogelijkheden

Artikelen bij: 1.1 Leren van vaardigheden
Kernconcept / omschrijving
Belangrijke kernconcepten en begrippen hierbij zijn:
• Aanleren van technische vaardigheden
• Leren probleemoplossen
• Stimuleren van technische creativiteit en vindingrijkheid.
• Divergent leren denken
• Leren ontwerpen
• Leren onderzoeken
Kinderen kijken als ontwerper
Ontwerpen met hoofd en handen
Techniek 15+
Beoordelen van een ontwerp
Leren onderzoeken
6 aspecten van onderzoekende houding
Naar een leerlijn onderzoekende houding
Onderzoekend en ontwerpend leren
Leerlingen wetenschappelijke artikelen laten lezen
De natuurwetenschappelijke methode als een basis voor leren?
Leren probleemoplossen met hints
W&T Academie 2013
Best practice: Project ‘We bouwen een stad’ voor groep 6
Een lessenserie rond snelheid als voorbeeld voor veranderingen in het curriculum
Artikelen bij: 1.2 Werken aan begripsontwikkeling bij leerlingen
Kernconcept / omschrijving
Belangrijke kernconcepten en begrippen hierbij zijn:
• Pré en misconcepten
• Begripsproblemen
• Gebruik maken van ‘conceptmapping’
• Gebruik maken van ‘concept-cartoons’
• Voorbeelden geven
• Cognitief conflict
• Werken met modellen
• Gebruik maken van analogieën
• Leef- en belevingswereld van leerlingen
• Contexten gebruiken
• Vaktaal en spreektaal
Misconcepten
Misconcepties electriciteit
Misconcepten binnen scheikunde
Simulaties bij licht en geluid
Leerlijn voor het werken met verbanden
Intuïtieve begrippen versus vakbegrippen
Begrippenkaarten 1
Begrippenkaarten 2
Discussieposter maken voor begripsproblemen electriciteit
Van reguliere tot concept-context lessen in 5 stappen
Taalgericht techniekonderwijs
Concept cartoons
Toepassingen van begrippenkaarten
Artikelen bij: 1.3 Differentiatiemogelijkheden
Kernconcept / omschrijving
Het gaat hierbij om verschillen op basis van:
• Culturele achtergronden
• Geslacht
• Individuele interesse
• Leerstijl
• Niveau
• Tempo
Leerstijlen Kolb
Genderverschillen in lerarenopleidingen

2.1 Nut en noodzaak van techniek en techniekonderwijs
2.2 Werken met lesmethoden
2.3 Structureren van de leerstof
2.4 Aanvullend lesmateriaal maken en gebruiken
2.5 Organisatie van het onderwijs en de lessen
2.6 Leermiddelen
2.7 Werkvormen
2.8 Vakdidactisch onderzoek

Artikelen bij: 2.1 Nut en noodzaak van techniek en techniekonderwijs
Kernconcept / omschrijving
Belangrijke kernconcepten en begrippen hierbij zijn:
• Technische geletterdheid (‘technological literacy’)
• Waarden en normen in relatie tot technologische maatschappelijke vraag stukken
Debatteren over techniek
Artikelen bij: 2.2 Werken met lesmethoden
Kernconcept / omschrijving
Het gaat hierbij om het kritisch beoordelen en gebruiken van lesmethoden in de praktijk
Artikelen bij: 2.3 Structureren van de leerstof
Kernconcept / omschrijving
Het gaat hierbij om:
• Het uitstippelen van een route door de gebruikte lesmethode en het ontwerpen van een jaarplan
• Het kiezen van een volgorde in activiteiten behorende bij een hoofdstuk, thema of project
• Het maken van afspraken binnen het docententeam ‘mens en natuur’ over de onderlinge afstemming van de verschillende vakken op elkaar in de tijd en wat betreft de leerinhouden
Artikelen bij: 2.4 Aanvullend lesmateriaal maken en gebruiken
Kernconcept / omschrijving
Het gaat hierbij om:
• Lesmateriaal dat verrijkend is om bij een methode te gebruiken (bijvoorbeeld in verband met de actualiteit of om vakken beter op elkaar af te stemmen)
• Lesmateriaal dat in teamverband moet worden ontwikkeld in verband met een project dat op school wordt uitgevoerd
• Variatie in werkvormen
• Gebruik ict-materiaal (bijv. video, applets, weblinks)
Werken met applets
ELO als administratief medium
Applets voor beter begrip
Serious games in natuurwetenschappen
Opbrengsten van de ECENT conferentie 2013: Digitale didactiek
Kennisnet Onderzoeksconferentie 2013: Wat werkt met ICT in het onderwijs
Artikelen bij: 2.5 Organisatie van het onderwijs en de lessen
Kernconcept / omschrijving
Het gaat hierbij om:
• Het maken en hanteren van een systeem voor materiaaluitgifte en inname bij de uitvoering van practicum en praktijkopdrachten tijdens afzonderlijke lessen
• Het maken en hanteren van roulatieschema’s bij de uitvoering van lessenreeksen. Het doel hierbij is om met een beperkte hoeveelheid practicum en praktijkmaterialen toch alle leerlingen te kunnen bedienen
• Het opstellen van een begroting en beheren van het budget voor de uitvoering van het onderwijs gedurende het schooljaar
• Overleg met leveranciers en zorgdragen voor de tijdige inkoop van benodigde praktijk- en practicummaterialen
• Samenwerken met – en aansturen van – de mogelijk aanwezige technisch onderwijsassistent en / of klassenassistent
Artikelen bij: 2.6 Leermiddelen
Kernconcept / omschrijving
Het gaat hierbij om:
• Fysieke en virtuele modellen om inzicht te krijgen in de werking van systemen en technische principes
• Educatieve posters die een bijdrage leveren aan een inspirerende inrichting van het vaklokaal
• Leermiddelen voor praktijkonderwijs en practicummaterialen
• Informatiedragers die door leerlingen bij de uitvoering van bepaalde activiteiten kunnen of moeten worden gebruikt
Artikelen bij: 2.7 Werkvormen
Kernconcept / omschrijving
Het gaat hierbij om:
• Het toepassen van werkvormen bij het behandelen van theorie of
het uitvoeren van praktijk- en practicumopdrachten
• Het toepassen van groepswerk in de les, bijvoorbeeld:
– Samenwerken bij de simulatie van een productielijn
– Leerlingen in teamverband laten werken aan een ontwerpopdracht
– Leerlingen in teamverband laten werken aan een wedstrijdopdracht
– In groepjes uitvoeren van onderzoeksopdrachten
Doorlopend produceren
Een gastspreker in de klas
Boek: Ruim en evenwichtig, oordeelsvorming in de biologieles
Beweegredeneren: een werkvorm bij dilemma’s in de klas
Songs for teaching
Artikelen bij: 2.8 Vakdidactisch onderzoek
Kernconcept / omschrijving
Het gaat hierbij om:
• Het onderzoeken en evalueren van de kwaliteit en effectiviteit van het eigen onderwijs en het onderwijs dat in onderling teamverband wordt gegeven
• Het verrichten van vakdidactisch onderzoek op de eigen school en binnen de eigen lespraktijk (hierbij valt te denken aan de effectiviteit van de inzet van computers, leermiddelen, onderwijsstrategieën, werkvormen, etc.)
Docenten onderzoeken de schoolpraktijk
Professionaliseren van bètadocenten
De invloed van PCK op hoe leerlingen denken over techniek
De rol van websites in professionaliserings-activiteiten van bèta-lerarenopleiders

3.1 Het wettelijk kader
3.2 Techniek in het leergebied ‘mens en natuur’
3.3 Actuele ontwikkelingen
3.4 Techniekonderwijs in het buitenland

Artikelen bij: 3.1 Het wettelijk kader
Kernconcept / omschrijving
Het gaat hierbij om kennis van ondermeer:
• De algemene vormingsdoelen van de vernieuwde onderbouw van het voortgezet onderwijs en de vormingsdoelen van het leergebied ‘mens en natuur’
• Het aansluiten op de structuur en doelen van de bovenbouw van het voortgezet onderwijs en het beroepsonderwijs en de plaats van techniek en technologie hierin (bijvoorbeeld technologie in bovenbouw vmbo, het vak ‘onderzoeken en ontwerpen’ en ‘natuur, leven en techniek’ in bovenbouw havo en vwo)
Kennisbasis Natuur en Techniek voor de Pabo is gereed!
Artikelen bij: 3.2 Techniek in het leergebied ‘mens en natuur’
Kernconcept / omschrijving
Het gaat hierbij om:
• Het benutten van het specifieke karakter van techniek om een wezenlijke bijdrage te leveren aan de vorming van leerlingen
• Het benutten van de raakvlakken van techniek met de andere vakken binnen het leergebied ‘mens en natuur’ om tot voor leerlingen zinvolle leerarrangementen te komen
De aard van natuurwetenschappen en techniek
Bionica: techniek en biologie
Terchniekonderwijs en duurzame ontwikkeling
Duurzame ontwikkeling: aandacht voor energie
Niet alle lessen over duurzame ontwikkeling behandelen duurzame ontwikkeling
Chocola is geen chocola: lessen over duurzame ontwikkeling
Duurzame ontwikkeling in het basisonderwijs
Artikelen bij: 3.3 Actuele ontwikkelingen
Kernconcept / omschrijving
Het gaat hierbij om kennis van bijvoorbeeld:
• De verschillende scenario’s waarlangs scholen zich kunnen ontwikkelen
• De uitgangspunten en kenmerken van de nieuw opgerichte vakcolleges in het vmbo
• De ontwikkelingen rondom werkplekleren en gesimuleerde leeromgevingen
Bedrijvig techniekonderwijs (bedrijfssimulaties)
Opdrachten en video’s bij bedrijvig techniekonderwijs
Doorlopend produceren
Artikelen bij: 3.4 Techniekonderwijs in het buitenland
Kernconcept / omschrijving
Het gaat hierbij om kennis van ondermeer:
• De ontwikkeling van technological literacy en het curriculum voor het vak technology in bijvoorbeeld de USA, Nieuw Zeeland, Groot-Brittanië, etc.
• Het techniekonderwijs in België, Duitsland en Frankrijk, etc.

4.1 Het technieklokaal
4.2 Gebruik maken van informatie- en communicatietechnologie
4.3 Buitenschoolse leeromgevingen

Artikelen bij: 4.1 Het technieklokaal
Kernconcept / omschrijving
Het gaat hierbij om:
• Het hanteren van ARBO-normen voor de inrichting van praktijk- en practicumlokalen
• Het toepassen van de kennis van:
– Beschikbare leermiddelen
– De leef- en belevingswereld van leerlingen
– De organisatie en logistiek van techniekonderwijs
Artikelen bij: 4.2 Gebruik maken van informatie- en communicatietechnologie
Kernconcept / omschrijving
Het gaat hierbij om:
• Simulatiesoftware
• Interactieve ‘applets’
• Computeranimaties
• Besturingssoftware en meet- en regelsoftware (voor robots en andere modellen)
• CAD/CAM software
Werken met applets
Applets voor beter begrip
Serious games in natuurwetenschappen
Artikelen bij: 4.3 Buitenschoolse leeromgevingen
Kernconcept / omschrijving
Het gaat hierbij om het gebruik maken van:
• Technische artefacten in de omgeving van de school (omgevingsonderwijs, excursie)
• Technische activiteiten in de omgeving van de school (bijvoorbeeld bezoek aan een industrieel productiebedrijf, een ziekenhuis of een landbouw productiebedrijf)
• Openbare voorzieningen in de omgeving van de school (musea, evenementenhal, etc.)

5.1 Beoordelen van praktische vaardigheden
5.2 Toetsen maken voor techniekonderwijs

Artikelen bij: 5.1 Beoordelen van praktische vaardigheden
Kernconcept / omschrijving
Het gaat hierbij om:
• Het ontwikkelen en gebruiken van lijsten met geschikte beoordelingscriteria voor het beoordelen van technische producten die leerlingen hebben gemaakt (‘rubrics‘)
• Het ontwikkelen en gebruiken van geschikte beoordelingscriteria om de resultaten van onderzoek dat door leerlingen is uitgevoerd te beoordelen
Beoordelen van een ontwerp
Artikelen bij: 5.2 Toetsen maken voor techniekonderwijs
Kernconcept / omschrijving
Het gaat om het maken van valide en betrouwbare toetsen die passen bij het gegeven techniekonderwijs. Het opstellen van toetsmatrijzen,
zo objectief mogelijk beoordelen van het werk van leerlingen en vaststellen van een score, het bepalen van de cesuur en het vaststellen van cijfers
Een toets maken bij kracht en beweging
Toetsing & feedback beïnvloeden onderwijsrendement
Artikelen bij: 6 Professionele ontwikkeling, bijhouden van vakmanschap en meesterschap
Kernconcept / omschrijving
Het gaat hierbij om:
• Het lezen van vakinhoudelijke artikelen op het gebied van techniek en technologie en de natuurwetenschappen
• Het lezen van vakdidactische artikelen op het gebied van techniek en technology en het onderwijs in de natuurwetenschappen
• Het bezoeken van congressen, studiedagen en manifestaties voor vakdocenten zoals de VeDoTech-conferentie, activiteiten van het platform bèta-techniek, de Reehorst-conferentie, de Woudschotenconferentie, etc.
ECENT conferentie 21 mei 2014: Het bèta-mozaïek
Conferentie techniekdidactiek PATT-26 in Stockholm
Opbrengsten van de ECENT conferentie 2012: Leergemeenschappen
De rol van websites in professionaliserings-activiteiten van bèta-lerarenopleiders

Gerelateerde artikelen

ELWIeR en Ecent als één STEM